Antwerpen strijdt tegen polarisatie en lanceert toolkit voor leerkrachten
Stad Antwerpen blijft strijden tegen schadelijke polarisatie, onder andere in scholen. Vandaag werden de laatste projecten uit het actieplan polarisatie voorgesteld: een handleiding voor Antwerpse leerkrachten en onderwijsmedewerkers uit het (buitengewoon) basisonderwijs om polarisatie in de klas bespreekbaar te maken.
Op de Antwerpse scholen zitten kinderen met verschillende achtergronden, verhalen, overtuigingen en dromen. Dit zorgt soms voor schadelijke polarisatie: een verscherping van tegenstellingen en een toenemend wij-zij denken. Schadelijke polarisatie deelt mensen op in kampen, zet hen tegen elkaar op via haatspraak en ‘fake news’ en zorgt voor toenemende spanningen, conflicten en verbaal of fysiek geweld.
Democratische polarisatie heeft dan wel weer een plaats in de maatschappij en in de klas. Hierbij wordt er met een kritische maar open blik naar de wereld gekeken. Democratische polarisatie draagt bij aan een breed maatschappelijk debat, georganiseerde meningsverschillen en positieve veranderingen.
Stad Antwerpen organiseerde de afgelopen jaren enkele acties om schadelijke polarisatie tegen te gaan en ervoor te zorgen dat elke Antwerpenaar zichzelf kan zijn. Het actieplan polarisatie van de stad past binnen het Plan Samenleven van de Vlaamse overheid, dat steden en gemeenten ondersteunt om samenleven in diversiteit te bevorderen.
Meer verbinding in de klas
Ook in Antwerpse scholen komen verscherpte tegenstellingen steeds vaker voor. Jongeren zijn vaak extra gevoelig voor zwart-wit denken. Lesgevers en andere medewerkers in het onderwijs kunnen hen hierover sensibiliseren. Vandaag werden enkele nieuwe projecten voor meer verbinding in de klas voorgesteld.
De handleiding ‘Samen onder één dak. Polarisatie in de klas: herken, bespreek en verbind’ werd ontwikkeld door stad Antwerpen in samenwerking met AP Hogeschool. De handleiding helpt leerkrachten en medewerkers in het (buitengewoon) basisonderwijs om polarisatie in de klas beter te herkennen, bespreekbaar te maken en om te buigen naar verbinding. Antwerpse medewerkers uit het (buitengewoon) basisonderwijs kunnen de handleiding gratis bestellen op de website van stad Antwerpen.
Daarnaast helpt de nieuwe e-learning Ramen en Spiegels van Erfgoedlab leerkrachten uit het 5de en 6de leerjaar om het cultureel erfgoed van hun leerlingen een plek te geven in de les. Het gaat dan bijvoorbeeld over verhalen of tradities van leerlingen met een andere etnisch-culturele achtergrond. Dit project is geen onderdeel van het actieplan polarisatie, maar zorgt ook voor meer verbinding in de klas. Leerlingen die hun erfgoed kunnen en mogen delen voelen zich meer thuis in de klas en leren zo ook beter.
Schepen voor gelijke kansen Lien Van de Kelder: “Inzetten op dialoog en verbinding in de klas, dat is wat we stimuleren met deze acties. Dat blijft zo ontzettend belangrijk in deze uitdagende tijden, waarin het wij-zij denken en de polarisatie nog te vaak domineren. Geen simpele opdracht voor onze leerkrachten, daarom ondersteunen we hen om het gesprek aan te gaan in de klas en daarbuiten. We prikkelen onze jeugd zo ook om met een nieuwsgierige en open blik naar onze samenleving te kijken, wat de basis vormt van een gezonde democratie. Dit draagt bij aan een warme en veilige klasomgeving, waar verschil geen bedreiging is maar een kracht.”
Aanbod per klassituatie
Leerkrachten en onderwijsmedewerkers kunnen op www.antwerpen.be/polarisatie-op-school zoeken naar een ondersteuningsaanbod rond polarisatie dat past bij hun klassituatie.
Omstaanderstraining
De stad ontwikkelde in maart 2023 al een digitale omstaanderstraining waarin Antwerpenaren kunnen leren om op te komen voor elkaar, met tips om polarisatie te herkennen en er gepast op te reageren.
Netwerk polarisering
In 2022 startte stad Antwerpen samen met verschillende partners met een multidisciplinair netwerk polarisering waarin de diensten van onderwijs, communicatie, jeugd, politie, gelijke kansen en diversiteit (Atlas) samenwerken. Dankzij de uitwisseling van expertise is er een gezamenlijke aanpak om polarisatie op stedelijke kanalen te monitoren.
Stad Antwerpen maakt ook gebruik van het detectiesysteem deDuider, van het Agentschap Binnenlands Bestuur. Met deze tool kan de stad zorgwekkende online trends en thema’s herkennen die wijzen op schadelijke polarisatie. De tool geeft inspiratie en invalshoeken om deze trends aan te pakken.
Lien Van de Kelder
Aram Heylen
