Onderzoek loodwaarden in bloed bij kinderen in ruimere omgeving Umicore toont hogere meetwaarden

Sinds 1978 worden de loodwaarden in het bloed van kinderen die rond Umicore in Hoboken wonen opgevolgd. Dit najaar werd het onderzoeksgebied voor het eerst uitgebreid naar de wijken Visputten, Kapelstraat en Vinkevelden. In het nieuwe onderzoeksgebied werd een gemiddelde loodwaarde van 3,45 microgram per deciliter (µg/dl) gemeten. Deze waarde ligt hoger dan in het controlegebied. Omdat de meetwaarden verhoogd zijn, blijven alle betrokkenen maatregelen nemen om de impact van zware metalen op de buurt zo klein mogelijk te houden.

Hogere meetwaarden in uitgebreid onderzoeksgebied en controlegroep

Ook dit najaar organiseerde het Provinciaal Instituut voor Hygiëne (PIH) in opdracht van het Departement Zorg van de Vlaamse overheid een bloedonderzoek bij kinderen van 1 tot 12 jaar. Voor het eerst werd het onderzoeksgebied uitgebreid en namen, naast kinderen uit de wijken Moretusburg en Hertogvelden, dit keer ook kinderen deel die wonen in de wijken Visputten, Kapelstraat en Vinkevelden. Deze uitbreiding kwam er op aanbeveling van een extra studie bij 291 kleuters in 2022, die toonde dat de blootstelling aan lood verder reikt dan de wijken Moretusburg en Hertogvelden.

In totaal namen 287 kinderen tussen 1 en 12 jaar in de onderzoeksgroep deel. De gemiddelde loodwaarden van deze kinderen bedroeg 3,45 µg/dl. Omdat het onderzoek voor het eerst ruimer strekt dan in voorgaande jaren is er geen directe vergelijking mogelijk met eerdere resultaten. Echter, de bloedprikken tijdens de voorjaarscampagne in het kleinere gebied Moretusburg-Hertogvelden gaven toen een gemiddelde van 2,07 µg/dl, het laagste niveau ooit gemeten. De gemiddelde loodwaarde in Moretusburg-Hertogvelden vertoonde nu een stijging tot 3,85 µg/dl (zie grafiek). De hoogste gemiddelde loodwaarden dit najaar werden gevonden bij peuters en kleuters en bij kinderen die het dichtst bij de site van Umicore wonen.

In de controlegroep, namelijk 48 kinderen die op 2,5 km van het bedrijf schoollopen en niet in het onderzoeksgebied wonen, was de loodwaarde eveneens licht gestegen tot 1,97 µg/dl.

Continue opvolging van de kinderen en inzetten op maatregelen blijft dus belangrijk om hun gezondheid te beschermen.

Bijkomend onderzoek naar mogelijke verklaringen

De huidige gemiddelde loodwaarde in Moretusburg-Hertogvelden is vergelijkbaar met de waarde in die wijken uit het najaar 2020.

Verder onderzoek in het onderzoeksgebied wordt opgestart om de oorzaken van de huidige waarden te achterhalen.

Humaan biomonitoringsonderzoek (HBM)

Het bredere HBM-onderzoek waarbij ook andere zware metalen worden gemeten bij 200 jongeren die in een straal van 3 kilometer rond de site van Umicore wonen, loopt nog steeds. Het eindrapport wordt in 2024 verwacht. Jongeren die willen meedoen kunnen zich nog steeds inschrijven.

Luchtkwaliteit evolueert gunstig

Sinds 1975 meet de Vlaamse Milieumaatschappij zware metalen in fijn en neervallend stof. De metingen in de eerste 8 maanden van 2023 lieten een daling zien van de concentraties ​ lood en cadmium in fijn stof. De concentraties arseen in fijn stof bleven stabiel.

In 2023 werd meer lood in neervallend stof (grovere stoffractie) gemeten aan de Curiestraat in vergelijking met 2022. Het gemiddelde van de 4 andere meetplaatsen toont wel een daling van lood in neervallend stof in de periode van januari tot en met september 2023.

Omdat niet alle luchtkwaliteitsnormen worden gehaald, blijven alle betrokkenen maatregelen nemen om de impact van zware metalen verder te verkleinen. Zo staan in de omgevingsvergunning van de site van Umicore voor de komende jaren voorwaarden rond de uitstoot van zware metalen, het behalen van luchtkwaliteitsnormen en maximale lood-in-bloedwaarden.

Maatregelen Umicore

De site van Umicore investeert jaarlijks 25 miljoen euro in milieuverbeteringsprojecten. De maatregelen zijn er vooral op gericht om opwaaiend stof met daarin metalen deeltjes nog verder binnen de wettelijke normen te doen dalen.

Het opwaaiend stof is het gevolg van logistieke, productie- en recyclage-activiteiten van onder andere edelmetalen op haar fabrieksterrein. De recentste maatregel is het uitrusten van de afzuiging van de hoogoveninstallatie met een extra gaszuiveringstap die de uitstoot nog verder zal verlagen.

Volgend jaar wordt bij de afdeling edelmetaalconcentratie een extra gaszuivering geplaatst, om het risico op stofverspreiding vanuit het gebouw nog verder terug te dringen. Verder beperken nieuwe windschermen, bijvoorbeeld van 200 meter lang en zes meter hoog langs de Schelde, opwaaiend stof en legt de site bepaalde logistieke activiteiten stil bij hoge windsnelheden, zoals tijdens de stormen in oktober en november.

Gezinnen wiens kinderen een verhoogde waarde hebben, kunnen telkens een beroep doen op Umicore om hun woning gratis te laten onderzoeken op mogelijke loodbronnen. Umicore financiert ook een opvangaanbod voor kinderen tijdens schoolvakanties.

Wijkwerking

Bewoners in het onderzoeksgebied te Hoboken kunnen terecht bij preventiewerker Liesbet De Groot via tel 0489 95 10 54 of via liesbet.degroot@logoantwerpen.be.

De preventiewerker informeert buurtbewoners over:

Alle informatie over de meetresultaten, acties tegen vervuiling en voorzorgen die je kan nemen staan ook op https://www.antwerpen.be/zware-metalen-in-hoboken.

Burgers kunnen deelnemen aan 2 infomomenten:

Persbericht namens de werkgroep Milieu & Gezondheid Hoboken die wordt voorgezeten door gouverneur Cathy Berx en bestaat uit: stad Antwerpen, Provinciaal Instituut voor Hygiëne (PIH), Vlaamse overheidsdiensten (Departement Zorg, Vlaamse Milieumaatschappij, OVAM, AHH, Opgroeien), Umicore, scholen en centra voor leerlingenbegeleiding, huisartsen van Hoboken, districtsraad Hoboken, lokaal gezondheidsoverleg Antwerpen en Waasland.

Meer informatie over een specifiek onderwerp:

Perscontacten: